Γναθολογία

Με τον όρο Στοματογναθικό Σύστημα προσδιορίζουμε το σύνολο των οργάνων που εδρεύουν στην περιοχή του στόματος.

Αυτή η περιοχή του σώματος αποτελεί το πεδίο όπου εκδηλώνονται πρώιμα τα αποτελέσματα όλων των διεργασιών της συναισθηματικής και βιολογικής μας έκφρασης. Εύστοχα θα χαρακτηριζόταν η ζώνη αυτή ως «η θεατρική σκηνή των βιολογικών και ψυχολογικών μας επιχειρήσεων». Πρόκειται για την εν δυνάμει λειτουργική καταγραφή κάθε απόκλισης από την αρμονία της υγείας (Ασθένεια), επηρεάζοντας άλλοτε τη λειτουργία της κροταφογναθικής άρθρωσης και του μυϊκού συστήματος περί αυτήν, άλλοτε τη βιολογική κατάσταση των σκληρών και μαλακών ιστών της στοματικής κοιλότητας ή και όλα μαζί.

Τα όργανα που απαρτίζουν αυτή τη ζωτική περιοχή του σώματός μας είναι τα εξής: Κροταφογναθική άρθρωση

Άνω Γνάθος

Κάτω Γνάθος

Οδοντικοί Φραγμοί (δόντια)

Γλώσσα

Σιελογόνοι Αδένες

Περιοδόντιο (ούλα, περιρρίζιο, οστική ακρολοφία)

Μυϊκό υπόστρωμα παρειάς (βυκανητής μυς, μασητήρας, τετράγωνος άνω χείλους, τρίγωνος κάτω χείλους, ζυγωματικός μυς)

Μυϊκό υπόστρωμα κροτάφου (κροταφίτης μυς)

Μυϊκό υπόστρωμα βάσης στόματος (διγάστωρ, στυλοϋοειδής, μυλοϋοειδής, γενιοϋοειδής)

Έσω μυϊκό υπόστρωμα κάτω γνάθου

Μυϊκό υπόστρωμα του άνω και κάτω χείλους

Η κροταφογναθική άρθρωση είναι το σημείο όπου η ελεύθερη στο χώρο κάτω γνάθος συνδέεται με το κρανίο. Ως αιωρούμενη στο χώρο, η κεντρική της θέση καθορίζεται από τον τύπο της σύγκλεισης των οδοντικών φραγμών άνω και κάτω γνάθου.

Το μοντέλο της σχέσης των γνάθων αλλά και των οδοντικών φραγμών καθορίζεται από άπειρες παραμέτρους, οι οποίες είναι για κάθε άνθρωπο εξατομικευμένες.

Με βάση τα παραπάνω είναι κατανοητό ότι η διαχείριση της συγκλεισιακής αρμονίας για την αντιμετώπιση διαταραχών απαιτεί εξειδικευμένη ανάλυση και εξατομικευμένο κλινικό πρωτόκολλο.

Το στόμα συγκροτείται από όλα τα προαναφερθέντα όργανα στο χώρο εκείνο όπου η φωνή (ο ήχος) που παράγεται από τις φωνητικές χορδές κατά τη δυναμική εκπνοή τροποποιείται σε έναρθρο λόγο, δηλαδή παράγει γλώσσα.

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των οργάνων που απαρτίζουν το στόμα κάθε ανθρώπου είναι υπεύθυνα για τη διαφοροποίηση και τη μοναδικότητα των χαρακτηριστικών της φωνής, αλλά και της εκφοράς του λόγου του. Όπως όλοι γνωρίζουμε, από τη χροιά αλλά και τον τόνο της φωνής μπορούμε να αναγνωρίσουμε ένα άτομο χωρίς να έχουμε οπτική επαφή μαζί του.

Σήμερα φυσικά, με τη συνεργασία των επιστημών (ιατρικής, μη γραμμικών μαθηματικών, στατιστικής και ηχητικής), έχουμε τη δυνατότητα μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή που φέρει ειδικό πρόγραμμα να έχουμε πληροφορίες διαγνωστικού χαρακτήρα για θέματα υγείας (βιολογικά και ψυχολογικά) μέσα από τη στατιστική ανάλυση των χαρακτηριστικών του λόγου του εξεταζόμενου.

Από την αναγνώριση του ρόλου που διαδραματίζει το στοματογναθικό σύστημα, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι «το στόμα είναι ο καθρέπτης της υγείας», αλλά και το όργανο δημιουργίας του λόγου (όπως άλλωστε αναφέρουν και οι Γραφές, «εν αρχή ήν ο Λόγος»), προκύπτει η τεράστια αξία της διατήρησης της αρμονίας του εν λόγω συστήματος για όλο το βίο κάθε ανθρώπου.

Το πρώτο τεράστιας σημασίας ζήτημα όσον αφορά τη διαχείριση του συστήματος από τους οδοντιάτρους είναι η σε βάθος κατανόηση του μεγέθους της σχέσης του με το ολογράφημα της ψυχικής, πνευματικής και βιολογικής οντότητας του ανθρώπου.

Από αισθητικής πλευράς, το στοματογναθικό σύστημα είναι το πεδίο που προσδιορίζει απόλυτα τα χαρακτηριστικά του προσώπου μας, το οποίο με τη σειρά του εκφράζει πλήθος πληροφοριών για τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά μας.

Τέλος, αποτελεί την πλέον ερωτογενή ζώνη του ανθρώπινου σώματος, λειτουργώντας ως πομπός και δέκτης πληροφοριών μέσω πολύπλοκου δικτύου αισθητήρων.

Το μεγαλύτερο και πιο επικίνδυνο πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπίσει το κροταφογναθικό σύστημα είναι το Σύνδρομο της κροταφογναθικής άρθρωσης. Η αιτιολογία του είναι εξαιρετικά σύνθετη και εκπορεύεται από το πεδίο της ψυχικής, πνευματικής και βιολογικής μας υπόστασης. Το μυϊκό μέρος του συστήματος λειτουργεί ως βάση δεδομένων, λαμβάνοντας πληροφορίες από το ολογράφημά μας.

Όλες αυτές οι πληροφορίες εκδηλώνονται ως μυϊκή δραστηριότητα που κινεί την κάτω γναθο προς κάθε κατεύθυνση, μεταφέροντας μεγάλες δυνάμεις επί των φραγμών των δοντιών και μέσω αυτών επί των ιστών του περιοδοντίου, ενώ ταυτοχρόνως η κροταφογναθική άρθρωση έχει μεγάλη κινητικότητα.

Εφόσον όλα τα δεδομένα του στοματικού συστήματος είναι αρμονικά, το μοναδικό θέμα που προκύπτει είναι η έντονη αποτριβή της μασητικής ή κοπτικής επιφάνειας των δοντιών, με συνέπεια την απώλεια του ύψους της κάθετης διάστασης του προσώπου και της αισθητικής διαφοροποίησής του, τη διαφοροποίηση της χροιάς του λόγου, πιθανά την εμφάνιση αυχενικών αποτριβών των δοντιών κοντά στα ούλα, καθώς και εμφάνιση ροχαλητού κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Στην περίπτωση που υφίστανται δυσαρμονίες στα διάφορα μέρη του συστήματος, τότε σε περίπτωση χρονιότητας των συμπτωμάτων αρχίζουν πολλαπλά προβλήματα, ιδιαίτερα στη λειτουργία της κροταφογναθικής άρθρωσης, τα οποία είναι αρκετά σοβαρά και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν ακόμη και μοιραία κατάληξη.

Είναι καλό τα φαινόμενα αυτά να αντιμετωπίζονται από πολύ νωρίς, προτού χρονίσουν. Συνήθως ερμηνεύονται με ευκολία ως αποτέλεσμα του υψηλού στρες και άγχους, ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή. Όμως, αυτό που αποτελεί τη βασική αιτία είναι η απουσία αυτογνωσίας ώστε να υπάρχει η δυνατότητα και η ικανότητα της καλύτερης διαχείρισης του καθημερινού στρες, χωρίς αυτό να χρονίζει και να εξασφαλίζεται έτσι η αποφυγή του άγχους.

Για την ακριβέστερη και πληρέστερη πληροφόρηση του εξεταζομένου, εκτός των προσωπικών του καταθέσεων, πολλές εκ των οποίων είναι παραπλανητικές, η τεχνολογία μας προσφέρει σήμερα τη δυνατότητα, είτε μέσω της βιοανάδρασης είτε μέσω της ηχητικής ανάλυσης του σώματος ή του λόγου, να έχουμε πρόσβαση σε σημαντικές πληροφορίες που συμβάλλουν απεριόριστα στην ανάπτυξη και καλλιέργεια της αυτογνωσίας του ενδιαφερομένου.

Κλινικά, τα προβλήματα αντιμετωπίζονται με ποικίλα πρωτόκολλα: Συγκλεισιακή ανάταξη ετεροπλεύρως ή αμφοτεροπλεύρως, σε συνδυασμό με διαφοροποίηση του μυϊκού προγραμματισμού, με χρήση διαφορετικών τύπων ναρθήκων ή με ανασύσταση μασητικών επιφανειών αρχικά με ρητίνες και τελικά με κεραμικά επένθετα. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι δεν υφίσταται κάποια συνταγή πρωτοκόλλου. Κάθε περίπτωση είναι μοναδική, κάθε στόμα λειτουργεί με ξεχωριστό τρόπο. Κάθε στόμα έχει το δικό του πρωτόκολλο λειτουργίας σε όλα τα επίπεδα.

Πρέπει να τονιστεί ότι η αναγνώριση των συμπτωμάτων από την πρώτη κιόλας περίοδο εμφάνισής τους είναι ιδιαίτερα σημαντική. Τέτοια συμπτώματα είναι τα εξής:

1. Αποτριβές στα πρόσθια ή στα οπίσθια δόντια

2. Εμφάνιση ήχου κατά το άνοιγμα του στόματος, είτε στο φαγητό, είτε στο χασμουρητό, ή ελαφρύς πόνος στην άρθρωση κατά τη μάσηση

3. Μετακίνηση του σαγωνιού δεξιά ή αριστερά στο μεγάλο άνοιγμα του στόματος

4. Έντονο τρίξιμο των δοντιών κατά τον ύπνο, αλλά και στο ξύπνιο

5. Εκτίμηση κακής ποιότητας ύπνου

6. Πόνοι στον αυχένα με αίσθηση μυϊκού σπασμού

7. Εμφάνιση συχνών πονοκεφάλων-ημικρανιών

8. Έντονη αποτύπωση των δοντιών πάνω στις πλευρές της γλώσσας

9. Δημιουργία μιας έντονης γραμμής στο εσωτερικό της παρειάς (μάγουλο) στο ύψος της

σύγκλεισης των δοντιών

10. Έντονο ροχαλητό

11. Αδυναμία ικανοποιητικής μάσησης

12. Αίσθηση κόπωσης στους μυς της γνάθου, με δυσκολία στο άνοιγμα του στόματος κατά

το ξύπνημα.

Με βάση όλα τα παραπάνω είναι προφανές ότι το στόμα αποτελεί τον ιδανικότερο τόπο ανίχνευσης και εντοπισμού κάθε πρώιμου συμπτώματος οποιασδήποτε απόκλισης από το υγιές (ασθένειας). Αυτό θα μας εξασφαλίζει πάντα να αποτρέπουμε τη χρονιότητα των ασθενειών σε προληπτική βάση, αποφεύγοντας ουσιαστικά την εμφάνιση νόσων.

Πρέπει να σημειωθεί πόσο σημαντικό ειναι απο την πρώτη περίοδο εμφάνισης συμπτωμάτων όπως

1. Αποτριβές στα πρόσθια ή στα οπίσθια δοντια

2.Εμφάνιση ηχου στο άνοιγμα του στόματος είτε στο φαγητό είτε στο χασμουρητό ειτε ελαφρύς πόνος στην άρθρωση κατά τη μάσηση

3 Μετακίνηση του σαγωνιού δεξια ή αριστερά στο μεγάλο άνοιγμα

4 Εντονο τρίξιμο των δοντιών κατά τον ύπνο αλλά και στο ξυπνιο

5 Εκτίμηση κακής ποιότητας ύπνου

6 Πόνοι στον αυχένα με αίσθηση μυικού σπασμού

7 Εμφάνιση συχνά πονοκεφάλων-ημικρανιών

8 Εντονη αποτύπωση των δοντιών πάνω στις πλευρές της γλώσσας

9 Δημιουργία μιας έντονης γραμμής στο εσωτερικό της παρειάς(μάγουλο)στο ύψος της

σύγκλεισης των δοντιών

10 Εντονο ροχαλητό

11 Αδυναμία ικανοποιητικής μάσησης

12 Αισθηση κόπωσης στους μύες της γνάθου με δυσκολία στο άνοιγμα του στόματος κατά

το ξύπνημα.

Με βάση όλα τα παραπάνω είναι προφανές ότι το στόμα αποτελεί τον ιδανικώτερο τόπο ανίχνευσης και εντοπισμού κάθε πρόωρου συμπτώματος οποιασδήποτε απόκλισης από το υγιές(Ασθένειας).Αυτό θα μας εξασφαλίζει να αποτρέπεται η χρονιότητα των ασθενειών σε προληπτική βάση αποφεύγοντας ουσιαστικά την εμφάνιση νόσων.